Het hoogsensitieve kind

Ben jij net als ik ouder van een hoogsensitief kind? Dan weet je dat het iets is waarmee je elke dag rekening moet houden. Op school, thuis of op vakantie: het speelt altijd. Waar andere gezinnen soms complete dagen volplannen, moet jij rekening houden met voldoende rustmomenten. Doe je dat niet? Dan is de gezelligheid ver te zoeken. Je kind raakt overprikkeld en weet niet meer wat het aanmoet met zichzelf.

Wat is hoogsensitiviteit?

Ongeveer 1 op de 5 kinderen is hoogsensitief. Ze zijn gevoeliger voor prikkels die er rondom hen zijn. Eigenlijk ontbreekt een filter die een deel van alle prikkels tegenhoudt. En dat is niet het enige. Een hoogsensitief kind verwerkt deze prikkels ook grondiger en nauwkeuriger. Geen wonder dus dat ze sneller ‘vol’ zitten: ze worden de hele dag gebombardeerd met allerlei indrukken.

Hoe herken je hoogsensitieve kinderen?

Hoogsensitieve kinderen vallen vooral op vanwege hun opmerkingsgave. Vrijwel alles valt hen op: geluiden, geuren, smaken, licht,… Maar ook kleine verandering ontgaan hen zelden. Daarnaast zijn ze vaak erg empathisch. Al op jonge leeftijd kunnen ze zich bovengemiddeld inleven in anderen. Dat kan ook voor problemen zorgen. Als een hoogsensitief kind bijvoorbeeld iets op tv ziet over oorlog, dan kan het zich daar dagenlang slecht over voelen. Ook hebben de meeste hoogsensitieve kinderen een grote verbeeldingskracht en denken ze heel diep na over uiteenlopende zaken.
Overprikkelde hoogsensitieve kinderen kunnen (emotioneel) erg fel reageren. Soms tonen ze zelfs woede en/of agressie.

Overprikkeling

Wanneer een hoogsensitief kind te veel prikkels binnenkrijgt, raakt het overprikkeld. Dit heeft effect op lichamelijk en emotioneel gebied en op cognitief vlak.

Lichamelijk

Vaak gaan kinderen bij overprikkeling versneld of oppervlakkig ademen. Een ander erg duidelijk lichamelijk signaal, is het afwenden of gesloten houden van de ogen. Dit is ook logisch: ze proberen verdere prikkels buiten te sluiten. In veel gevallen merk je ook dat kinderen (lichamelijk) onrustig worden. Daardoor lijkt het alsof ze net energie in overvloed hebben op zo’n moment. In werkelijkheid proberen ze zo te ontladen en stress weg te laten vloeien. Ook trillen en transpireren wordt regelmatig gezien, net als buik-, hoofd- of andere pijnen.

Emotioneel

Overprikkelde kinderen raken geïrriteerd. Dit kan zich openbaren in dwars, angstig of zelfs agressief gedrag. Op dat moment zijn kinderen niet meer voor (veel) rede vatbaar. Het heeft dan ook geen zin om op een moment van overprikkeling met hen te praten.

Cognitief

Op cognitief vlak merk je vooral dat kinderen zich niet meer kunnen concentreren. Zelfs zaken die ze normaal zonder moeite kunnen, zoals bijvoorbeeld makkelijke sommetjes, lukken dan opeens niet meer. Soms lijkt het zelfs alsof ze bepaalde kennis kwijtraakten.

Een hoogsensitief kind dat vaak overprikkeld is, wordt vaak onterecht aanzien voor een kind met AD(H)D.

Hoe omgaan met overprikkeling?

Het meest belangrijke is om overprikkeling te leren herkennen. Als je merkt dat je kind overprikkeld is, probeer het dan altijd uit de situatie te halen. Een rustige omgeving is dan nodig. Laat het eerst even tot zichzelf komen en probeer daarna te bespreken wat het precies voelt/voelde. Bij hoogsensitieve kinderen is het, nog meer dan bij andere, belangrijk om zich te leren uiten. Vertellen over wat ze voelen en waarom ze dit voelen kan niet alleen helpen om overprikkeling te voorkomen. Het geeft je ook een beter beeld waarom ze overprikkeld raken.

Overprikkeling voorkomen

Zodra je meer inzicht krijgt in de redenen waarom je kind overprikkeld raakt, kan je het makkelijker voorkomen. Zorg er sowieso altijd voor dat je prikkels en input afwisselt met rust. Een hoogsensitief kind heeft nu eenmaal veel verwerkingstijd nodig. De meeste hoogsensitieve kinderen hebben om die reden ook baat bij een regelmatig leven. Maar net als bij andere kinderen geldt: kijk goed naar je eigen kind. Praat over wat het wel en niet fijn vindt. Bespreek wat zaken zijn die snel tot overprikkeling leiden en wat hen het makkelijkst doet ontladen. Je zal merken dat kinderen – zeker hoogsensitieve kinderen – al behoorlijk snel deze informatie kunnen geven.

Kun jij hulp gebruiken in de omgang met je hoogsensitieve kind? Of ben je zelf hoogsensitief en ervaar je hierdoor problemen? Neem dan contact met me op.